امکان‌پذیری تأمین مالی پروژه‌های مربوط به انرژی‌های تجدیدپذیر از طریق مشارکت عمومی – خصوصی (PPP) در اقتصاد ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

نیاز جوامع بشری به انرژی و افزایش گازهای گلخانه­‌ای ناشی از سوخت­‌های فسیلی، دولت‌­ها را بر آن داشته که استفاده از انرژی­‌های تجدیدپذیر را در دستور کار قرار دهند. این رویه در ایران نیز مدنظر دولت­‌ها بوده است، اما چون بودجه عمومی به تنهایی برای تامین مالی سرمایه­‌گذاری در انرژی تجدیدپذیر (که سرمایه‌­بر هستند) کفاف نمی‌­دهد لذا یکی از روش­‌های تامین منابع مالی چنین پروژه­‌هایی بکارگیری مشارکت عمومی - خصوصی (PPP) است. هدف مقاله بررسی امکان­‌پذیری تأمین مالی پروژه­‌های انرژی­‌های تجدیدپذیر از طریق مشارکت عمومی - خصوصی در ایران است. برای دستیابی به این هدف، تلاش می‌­شود تا با بکارگیری مطالعه تطبیقی و با تمرکز بر مشارکت عمومی - خصوصی در تامین مالی زیرساخت‌­های انرژی­‌های تجدیدپذیر در کشورهای در حال توسعه و موفق در اجرای چنین پروژه‌­هایی (مکزیک، برزیل، آفریقای جنوبی، پاکستان و هند) و بررسی قوانین، تجربیات، سیاست‌ها و الزامات لازم برای سرمایه­‌گذاری بخش خصوصی در حوزه انرژی­‌های تجدیدپذیر، پیشنهاداتی برای افزایش جایگاه مشارکت عمومی - خصوصی در سرمایه­گذاری­‌های حوزه انرژی­‌های تجدیدپذیر ایران ارائه گردد. یافته‌­های تحقیق نشان می‌­دهند که مهم‌ترین عوامل موثر در بکارگیری PPP عبارتند از: (1) اعتماد و توجه ویژه به بخش خصوصی (2) رفع تحریم­های اقتصادی (3) پایین آوردن درجه ریسک سیاسی و اقتصادی (4) انجام اصلاحات در چارچوب نهادی

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Feasibility of Financing Renewable Energy Projects through Public-Private Partnership (PPP) in the Economy of Iran

نویسندگان [English]

  • Mir Hossein Mousavi 1
  • Musa Khoshkalam Khosroshahi 2
  • Razieh Ahmadi 3
1 Associated Professor of Economics, Alzahra University, Tehran, Iran .
2 Assistant Professor of Economics, Alzahra University, Tehran, Iran.
3 MA Graduated in Economics, Economic Faculty, Alzahra University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Human societies' need energy, and rising greenhouse gas emissions from fossil fuel use have prompted governments to put the use of renewable energy (RE) on their agenda. This practice has always been considered by governments in Iran, but since the public sector budget alone is not enough to finance the investment in RE projects, one of the methods of financing such projects is the implementation of public-private partnerships (PPP). Accordingly, the purpose of this paper is to investigate the feasibility of financing RE projects through PPP in Iran. To achieve this goal, efforts are made to apply the comparative study and to focus on PPP in financing RE infrastructure in developing countries and successful implementation of similar projects (Mexico, Brazil, South Africa, Pakistan and India). Also, through reviewing the laws, practices, policies and requirements for private sector investment in renewable energy, some proposals to increase the position of PPP in RE investments Iran are presented. The findings show that the most important factors influencing the use of PPP are: (1) trust and special attention to the private sector (2); lifting economic sanctions (3); reducing the degree of political and economic risk; (4) reforms in the institutional framework.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Financing
  • Renewable Energy
  • Public Partnership
  • Private Partnership
  • Private Sector

مراجع

اعتمادیان، مسعود، مصدق راد، علی محمد، محقق دولت­‌آبادی، محمودرضا و دهنوی، حامد (1398). «چالش‌های مشارکت عمومی - خصوصی در بهره‌برداری از بیمارستان: یک مطالعه موردی». پایش، ۱۸ (۲)، ۱۲۷-۱۴۸.
امجدی، فریبا و معدنچی، مهدی (1400). «تعیین عوامل مؤثر بر اجرای مشارکت بخش خصوصی در طرح‌های مشارکت عمومی - خصوصی قابل واگذاری در بودجه کل کشور با استفاده از رویکردهای دلفی فازی و معادلات ساختاری»، حسابداری و بودجه­‌ریزی بخش عمومی، سال دوم، شماره 3، 23-1.
سازمان برنامه و بودجه برنامه (1399). مشارکت عمومی و خصوصی دولت در سال 1400.
پرسش­بین، علی (1394). «قراردادهای PPPi و کاربرد آن در توسعه زیرساخت­‌ها»، دومین همایش ملی تکنولوژی های نوین در شیمی و پتروشیمی.
حمزه­لو، سعید (1390)، «امکان­‌سنجی شراکت عمومی - خصوصی در سرمایه­‌گذاری برای پروژه‌­های زیربنایی شهر تهران»، پایان­‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
زینالی خامنه، فاطمه و خاکی، امین (۱۳۹۷). «بررسی شیوه‌­های تامین مالی طرح‌­های توسعه شهری با تاکید بر بهره­‌گیری از مشارکت عمومی و خصوصی در پروژه­‌های اجتماعی شهرداری تهران»، چهارمین کنفرانس بین­المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، موسسه آموزش عالی تاکستان.
صمدیان، فرزانه (1396). «مشارکت عمومی- خصوصی در پروژه های زیرساختی؛ مطالعه تجربه­‌های موفق و الگویی برای ایران». گزارش پژوهشی، مرکز تحقیقات و بررسی های اقتصادی اتاق ایران.
عابدی، محمدهادی (1399). «تجربه کشور برزیل در توسعه مشارکت عمومی-خصوصی»، مرکز پژوهش­‌های مجلس، شماره مسلسل 16969.
علیزاده، رضا و حیدرپور، افشین (1396)، «تأمین مالی بخش حمل و نقل موانع قانونی و نهادی تأمین مالی از طریق مشارکت بخش عمومی ـ خصوصی (PPP) »، مرکز پژوهش‌­های مجلس، شماره مسلسل 15501.
غفاری، غلامرضا (1388)، «منطق پژوهش تطبیقی»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره 3، مشاره4.
نوروزی، محمد، عاشری، محمدرضا و بلادیان، مصطفی (1394). «عوامل حیاتی موفقیت در پیاده‌­سازی پروژه‌­های مشارکت عمومی- خصوصی در حوزه انرژی جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه: صنعت برق) »، بهبود مدیریت, دوره 9، شماره 3، 83-108.
نوعی‌­اقدم، حسن، حسینی، شمس‌­الدین، معمارنژاد، عباس و امامی، کریم (1398). «تامین مالی از طریق مشارکت عمومی – خصوصی و توسعه»، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال سیزدهم، شماره 4، 116-99.
Country Readiness Diagnostic for Public-Private Partnership, World Bank.
Daud , M. (2021). The Public-Private Partnership Law Review: Pakistan. Law Review, 20-35.
Donastorg, A., Renukappa, S., & Suresh, S. (2017). Financing renewable energy projects in developing countries: a critical review. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 83, No. 1, p. 012012). IOP Publishing.
Eren, B. M., Taspinar, N., & Gokmenoglu, K. K. (2019). The impact of financial development and economic growth on renewable energy consumption: Empirical analysis of India. Science of the Total Environment, 663, 189-197.
https://ppp.worldbank.org/public-private-partnership/financing/sources
http://www.legalserviceindia.com/article/l306-Infrastructure-Investments-in-India.html
Kirikkaleli, D., & Adebayo, T. S. (2021). Do public-private partnerships in energy and renewable energy consumption matter for consumption-based carbon dioxide emissions in India?. Environmental Science and Pollution Research, 1-14.
Kashtiban, Y. (2018). power plant projects: from financed-based policies to service-based policies. Scro research annual report, 116-1120.
Meidutē, I., & Paliulis, N. K. (2011). Feasibility study of public-private partnership. International Journal of Strategic Property Management, 15(3), 257-274.
Mostafaeipour, A., Sedaghat, A., Dehghan-Niri, A., & Kalantar, V. (2011). Wind energy feasibility study for city of Shahrbabak in Iran. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15(6), 2545-2556.
Ng, S. T., Wong, Y. M., & Wong, J. M. (2010). A structural equation model of feasibility evaluation and project success for public–private partnerships in Hong Kong. IEEE Transactions on Engineering Management, 57(2), 310-322.
Ngoma, S., Mundia, M., & Kaliba, C. (2014). Benefits, constraints and risks in infrastructure development via public-private partnerships in Zambia. Journal of Construction in Developing Countries, 19(1), 15.
Odhiambo, K. O., Rambo, C. M., & Okello, S. L. (2020). Macro-Economic Risk Factors on Perfomance of Public Private Partnership Renewable Energy Projects: Evidence from Geothermal Renewable Energy Projects in Kenya. Journal of Finance and Economics, 8(2), 47-56.
Public-Private Partnership in Pakistan, Country Partnership Strategy 2015-2019. Ministiry of finance (pakistan).
Queiroz, C., Astesiano, G., & Serebrisky, T. (2014). An overview of the Brazilian PPP experience from a stakeholders’ viewpoint. Technical Paper.
Rodríguez, M. C., Haščič, I., Johnstone, N., Silva, J., & Ferey, A. (2015). Renewable energy policies and private sector investment: Evidence from financial microdata. Environmental and resource economics, 62(1), 163-188.
www.adb.org/ Pakistan: Country Partnership Strategy (2015-2019)
www.adb.org/ South Africa: Country Partnership Strategy (2015-2019)
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار