باروری درایران: مقدمه ای بریک رویکرد برنامه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

بازنشسته مرکز آمار ایران

چکیده

چکیده
سیاست های افزایش جمعیت کشور، تمامی دستگاه های اجرایی را به طراحی و اجرای برنامه هایی متناسب با افزایش جمعیت موظف ساخته است. مادۀ دوم همین سیاست ها، به منظور افزایش موالید، به "رفع موانع ازدواج ، تسهیل و ترویج تشکیل خانواده و... حمایت از زوج های جوان و توانمند سازی آنان در تأمین هزینه های زندگی و... " اشاره دارد، اما درعمل، به روش های گوناگون ، کوشش شده است که فقط تعداد فرزندان زنان دارای همسر افزایش داده شود و توجه کمتری به ازدواج و طلاق معطوف شده است.
هدف پژوهش حاضرآن است که از طریق مطالعات اسنادی نشان دهدکه برای نیل به هدف های سیاست های کلی جمعیت کشور، مسیر های مناسب ترو مطمئن تری نیز وجودداردکه نه تنهاباروح سیاست های مزبور سازگارتر است،که به دلیل همسویی بامصالح ومنافع مخاطبان خود،به حل برخی ازنابسامانی هاوناهنجاری های اجتماعی جوانان کشورنیزکمک می کند.
یافته های پژوهش حاکی است که کوشش درجهت افزایش نسبت همسرداری برای زنان 15-29ساله ازطریق افزایش ازدواج وکاهش طلاق بین آنان، یکی از بهترین روش های مداخله در این مورد است. و ازاین رو، بابررسی شرایط جمعیتی کشور و شناخت سهل ترین ودرعین حال مؤثرترین عوامل قابل دخالت، مدلی برای برنامه ریزی در این زمینه به دست داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Fertility in Iran, An Introduction to a Planning Approach

نویسنده [English]

  • Mohammad Hossein Nejatian
Retired from Statistical Center of Iran
چکیده [English]

Abstract
Pronatal population policies of IR of Iran, has impelled all line ministries to design and implement proper plans to achieve its goals. Point 2 of the policies, aim to increase the number of births, is mentioning : “ Eliminate obstacles to marriage, facilitate and advocate for family formation and, … empowerment of young couples to cover their living costs …” But, in practice, efforts was mainly directed to increase, in a way or another, the number of children among married women and less attention was paid to marriage and divorce.
The main goal of the present research is to show, through library studies, that there are more positive and confident ways to achieve the goals of the country’s population policies which, not only, are consistent across the nature of the population policies, but may also help to reduce some abnormalities amongst young generation.
As a result, increasing the proportion of married women of ages 15-29 found to be the most effective interfere which can be achieved by both increasing married women and decreasing divorced women at the same ages. Therefore, the present research, is trying to provide a model for planning to achieve the goals of the above mentioned policies through reviewing the present situation of the population of the country and discover the most effective elements to be interfered.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Population planning
  • Births
  • Fertility
  • Marriage
  • Divorce
آقایاری هیر، توکّل و امیرهوشنگ مهریار (1386). «برآورد غیرمسـتقیم میـزان سقط‌جنین عمـدی کـل بـا اسـتفاده از مـدل تعیین‌کننده‌های بلافصل باروری در ایران به تفکیک استان‌ها»، جمعیت، شماره 3، 61.
التجائی، ابراهیم و مینا عزیز‌زاده (1395). «بررسی عوامل اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر سن ازدواج در ایران، یک مطالعه میان استانی» تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، جامعه پژوهی فرهنگی، سال هفتم، شماره سوم، 1 تا 19.
رحیمی، علی، شهلا کاظمی‌پور و حجیه بی‌بی رازقی نصرآباد (1395). «تحلیل گذار تجرد زنان و مردان در ایران طی سال‌های 1345 تا 1390»، مطالعات اجتماعی ایران، دوره نهم، شماره 3.
سازمان ثبت احوال کشور (1389). «گزارش تحلیلی رویداد ثبت ولادت در کشور با تأکید بر شاخص‌های جمعیتی ملی و بین‌المللی»، تهران: دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی و مهاجرت.
پژوهشکده آمار (1394). «بررسی نحوه نگرش جوانان در آستانه ازدواج و زنان همسردار 15-49 ساله نسبت به فرزندآوری و شناخت عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر آن»، تهران: پژوهشکده آمار.
پرسا، رونالد (1395). دانشنامه جمعیت‌شناسی، تهران: مرکز آمار ایران، پژوهشکده آمار.
خلج‌آبادی ‌فراهانی، فریده و حسن سرایی (1394). قصد تک‌فرزندی و تعیین‌کننده‌های آن در زنان و مردان در شرف ازدواج در تهران، مطالعات جمعیتی، مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
سادات صادقی، حنانه و حسن سرایی (1395). «عوامل مؤثربرگرایش به فرزند آوری زنان شهر تهران»، برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، سال هفتم، شماره 27.
سرایی، حسن (1391). «جمعیت‌شناسی و جمعیت ایران، گزیدۀ مقاله‌ها»، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
سرایی، حسن (1394). «بازتولید جمعیت ایران: وضع موجود. ملاحظاتی درباره سیاست‌گذاری»، فصلنامه علوم اجتماعی، سال بیست‌و‌دوم، شماره 68.
عباسی شوازی و همکاران (1396)، «تحولات و وضعیت جمعیت در جمهوری اسلامی ایران»، تهران: مؤسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
مرکز آمار ایران (1359). سرشماری عمومی نفوس و مسکن آبان ماه 1355 کل کشور، شماره 186 تهران.
مرکز آمار ایران (1367). سرشماری عمومی نفوس و مسکن مهرماه 1365 کل کشور
مرکز آمار ایران (1376). سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1375 کل کشور، 1، تهران
مرکز آمار ایران (1367). سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1365، کل کشور، 1–1، تهران
مرکز آمار ایران (1379). «برآورد سطح و الگوی باروری در ایران با استفاده از روش فرزندان خود، 1351-1375» تهران ارزیابی «روش فرزندان خود» برای برآورد باروری در ایران با استفاده از داده‌های سرشماری 1365 و 1375.
مرکز آمار ایران، سایت اینترنتی به آدرس www. Sci.org. ir
میرزایی، محمد (1374). جمعیت و توسعه با تأکید بر ایران (ده مقاله)، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه.
مهاجرانی، علی‌اصغر (1389). «تحول وضع زناشویی و تغییر الگوی سنی ازدواج در ایران»، علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شوشتر، سال چهارم، شماره 11، 41-54.
محمد، کاظم، کمال اعظم، مسعود کریملو و محمدعلی نوربالا (1386). روند تغییرات سن اولین ازدواج زنان ایرانی بر اساس اطلاعات طرح ملی سلامت و بیماری در ایران (سال 1378) تهران: دانشکدۀ بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، گروه آمار زیستی و اپیدمیولوژی، پایش، سال ششم، شماره دوم، 97-89.
نجاتیان، محمدحسین) 1372). طلیعۀ افول رشد شتابان جمعیت کشور، مجموعه مقالات ارائه شده در سمینار بررسی مسائل جمعیتی کشور، دانشگاه شیراز.
نجاتیان، محمدحسین، محسن ابراهیم‌پور، منصور شریفی، حبیب‌الله زنجانی و علی بقایی سرابی (1398). «تبیین همزمانی تحولات فرهنگی و باروری در ایران»، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نجاتیان، محمدحسین، منصور شریفی، محسن ابراهیم پور، حبیب‌الله زنجانی و علی بقایی سرابی (1399). ملاحظاتی در نقد گذار دوم جمعیت‌شناختی با نگاه به ایران، نامه انجمن جمعیت‌شناسی ایران.
Abbasi-Shavaz Mohammad Jalal and Peter Mcdonald (2006). “Fertility decline in the Islamic Republic of Iran: 1972-2000” Asian Population Studies.
Breton, D., and Prioux, F. (2009). “The One-child Fa mily: France in the European Context”. Demographic Research, Vol.20, 657-692.
Committee on Obstetric Practice. (2015). The American College of Obstetricians and Gynecologists Committee opinion no. 630. Screening for perinatal depression. Obstetrics and gynecology, Vol.125, No.5, 1268-1271.
Dunson, D. B., Colombo, B., & Baird, D. D. (2002). Changes with age in the level and duration of fertility in the menstrual cycle. Human reproduction, Vol.17, No.5, 1399-1403.
George, K., & Kamath, M. S. (2010). Fertility and age. Journal of human reproductive sciences, Vol.3, No.3, 121.
Jalal Abbasi-Shavazi, M., & McDonald, P. (2006). Fertility decline in the Islamic Republic of Iran: 1972–2000. Asian Population Studies, Vol.2, No.3, 217-237.
Johnson, J. A., Tough, S., Wilson, R. D., Audibert, F., Blight, C., BrockS, J. A & Okun, N. (2012). Delayed child-bearing. Journal of obstetrics and gynaecology Canada, No.34, No.1, 80-93.
Korula G. and Mohan S Kamath (2010). Fertility and age, Journal of Human reproductive Sciences 2010, Sep – Dec, Vol.3, No.3, 121-123
Maheshwari, A., Porter, M., Shetty, A., & Bhattacharya, S. (2008). Women's awareness and perceptions of delay in childbearing. Fertility and sterility, Vol.90, No.4, 1036-1042.
The American College of Obstetricians and Gynecologists Committee on Gynecologic Practice, Number 589 (Replaces Committee Opinion Number 413, August 2008. Reaffirmed 2020).