کاربرد نهادگرایی الینور استروم در برنامه‌ریزی توسعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد اقتصاد توسعه، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 کارشناس سازمان برنامه و بودجه کشور، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری و منطقه ای، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

قرار گرفتن در مسیر توسعه، غایتی از پیش تعیینشده نبوده است و در کشورهای مختلف به دلیل زمینههای تاریخی و اجتماعی مختلف متفاوت است. ازجمله نهادگرایانی که دستاوردشان میتواند راهنمای برنامهریزی توسعه باشد، الینور استروم است. در این مقاله به این پرسش پاسخ داده میشود نگرش نهادی استروم چیست و چه کاربردی در برنامهریزی توسعه دارد؟ نگرش چندمرکزی، عقلانیت محدود و توانایی خودسازماندهی که بنیانهای فلسفی استروم را شکل میدهند، به ساختاری از تدبیر امور میانجامد که الزاماً یک کنش جمعیِ دموکراتیک، پایین به بالا، غیرمتمرکز و اجتماعاً ساختهشده است که محتوای آن را فرایندی نظاممند از توانایی حل اجتماعیِ مسائل، یادگیری و خلاقیت شکل میدهند که همانا فضای کنش متقابل اجتماعی و بسط سرمایههای اجتماعی است. لذا ساختار برنامهریزی متناسب با دیدگاه استروم، متکی بر حکمرانی (تدبیر امور) اجتماعات محلی، غیرمتمرکز و برآمده از تعاملات اجتماعی در دل یک فرایند یادگیری اجتماعی است که جایگزینی تحلیلهای قطعیِ بالابهپایین میشود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Application of Elinor Ostrom's Institutionalism in Development Planning

نویسندگان [English]

  • mahmoud motvaseli 1
  • esmaill beigi 2
  • behrad farmahini farahani 3
1 Professor, Faculty of Economics, University of Tehran
2 PhD Student in Entrepreneurship, Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran
3 PhD Student in Urban and Regional Planning, Faculty of Urban Architecture, Shahid Beheshti University Campus
چکیده [English]

Being on the development path is not a predetermined goal and is different in various countries due to their different historical and social backgrounds. Elinor Ostrom is one of the Institutional economists whose achievement can be a development planning guide. The question of this research is that what are Ostrom's institutional attitude and its application in development planning? Polycentric attitude, Bounded rationality, and Self-organizing ability that form Ostrom's philosophical foundations would lead to a structure of governance which is necessarily a democratic collective action, bottom-up, decentralized, and socially constructed that a systematic process of the ability to solve social problems, learning, and creativity form its content and indeed, it is social interaction and the expansion of social capital. Therefore, according to Ostrom’s view of planning, its framework relies on the governance of local and decentralized communities which are derived from social interactions in the context of a social learning process that replaces absolute bottom-up analysis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Elinor Ostrom
  • Institutionalism
  • Social learning
  • Development
  • Planning
استروم، الینور (1395). فراتر از بازارها و دولت‌ها: حاکمیت چندمرکزی نظام‌های اقتصادی پیچیده، از کتاب «نگاهی به رویکردهای بدیل: نهادگرایی و مکتب اتریش». ترجمه‌ محمود متوسلی، مصطفی سمیعی نسب و علی نیکونسبتی. چاپ دوم. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
دفتر مطالعات برنامه‌وبودجه (1389). ارزیابی برنامه‌های کلی توسعه بعد از انقلاب. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل 10299.
صرافی، مظفر (1379). مبانی برنامه‌ریزی توسعه‌ منطقه‌ای. چاپ دوم. تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور.
فریدمن، جان (1387). برنامه‌ریزی در حوزه‌ عمومی. ترجمه‌ عارف اقوامی مقدم. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
لیندبلوم، چارلز (1388). نظام بازار. ترجمه‌ محمد مالجو. تهران: نی.
متوسلی، محمود و علی رستمیان (1396). «ذهن‌گرایی، بیناذهنیت و کنش خلاق در مکتب اتریش». فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی. سال هفتم، شماره 64: 32-1.
متوسلی، محمود؛ سید محمدعلی حسینی‌زاده و علی نیکونسبتی (1388). «نهادگرایی و تأثیر نظریه‌ سرل در مورد نهادها بر آن». ‌ پژوهش‌های اقتصادی، سال نهم، شماره 4: 136-113.
تی. اچ. (1394). برنامه‌ریزی در ایران؛ بر اساس تجارب گروه مشاوره‌ هاروارد در ایران در تهیه‌ برنامه‌ عمرانی سوم. ترجمه‌ علی‌اعظم محمدبیگی. چاپ سوم، تهران: نی.
نیکونسبتی، علی؛ محمود متوسلی و جعفر عبادی (1393). «مکانیسم بازار و دموکراسی: تقدم با کدام است؟». ‌ برنامه‌ریزی و بودجه، سال نوزدهم، شماره 1: 150-129.
الیور ای. (1395). اقتصاد هزینه مبادله: پیشرفت طبیعی؛ از کتاب «نگاهی به رویکردهای بدیل: نهادگرایی و مکتب اتریش». ترجمه‌ محمود متوسلی؛ مصطفی سمیعی‌نسب و علی نیکونسبتی. چاپ دوم. تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
هیلیر، جین (1388). سایه‌های قدرت، حکایت دوراندیشی در برنامه‌ریزی کاربری زمین. ترجمه‌ کمال پولادی. تهران: جامعه مهندسان مشاور ایران.
یونس، محمد و کارل وبر (1394). کسب‌وکار اجتماعی. ترجمه‌ حسین عنبرستانی و وحید رضوی. تهران: رسا.
Aligica, D. P. and P. Boettke (2011). “The Two Social Philosophies of Ostroms Institutionalism”. The Policy Studies, Vol.39, No.1, 29-49.
Commons, J. R. (1950). The Economics of Collective Action. New York: Macmillan.
Lai, L. W. (2005). “Neo-Institutional Economics and Planning Theory”. Planning Theory, Vol.4, No.1, 7-19.
McGinnis, M. D. (2011). “An introduction to IAD and the language of the Ostrom workshop: A simple guide to a complex framework.” The Policy Studies Journal, Vol.39, No.1, 169-183.
Moulaert, Frank (2005). “Institutional economics and planning theory: A partnership between Ostriches?” Planning Theory, Vol.4, No.1, 21-32.
Ostrom, E. (2000). “Collective action and the evolution of social norms.” Economic Perspectives, Vol.14, No.3, 137-158.
Ostrom, E. (2005). “Doing Institutional Analysis Digging Deeper Than Markets and Hierarchies.” Handbook of New Institutional Economics: 819-848.
Ostrom, E. (2007a). “Collective action and local development processes.” Sociologica, Vol.3, No.1, 1-32.
Ostrom, E. (2007b). “Challenges and growth: The development of the interdisciplinary field of institutional analysis”. Institutional Economics, Vol.3, No.3, 226-239.
Ostrom, E. (2010). “Beyond markets and states: Polycentric governance of complex economic systems.” AmericanEconomic Review, Vol.100, No.3, 641-672.
Ostrom, E. and Hess, C. (2007). Understanding Knowledge as a Commons: From Theory to Practice. Cambridge: Massachusetts Institite of Technology, Available from www.wtf.tw/ref/hess_ostrom_2007.pdf.
Rodrik, D. (2000). “Institutions for high-quality growth: What they are and how to acquire them”, Studies in Comparative International Development, Vol.35, No.3, 3-31.