شناسایی و رتبه‏‌بندی عوامل کلیدی مؤثر بر کسب ارزش مبتنی بر اقتصاد نوآوری، در شرکت‏‌های دانش‌‏بنیان فناوری اطلاعات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی، دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیارگروه مدیریت صنعتی، واحدکرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران .

3 دانشیار گروه مدیریت آموزشی، دانشکدۀ مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 استادیار گروه مدیریت صنعتی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.

چکیده

امروزه اقتصاد نوآوری بر پایۀ دانش، به‌عنوان عامل مهم و حیاتی، به‌منظور ایجاد ارزش و مزیتِ رقابتیِ پایدار، موردِتوجه کسب‌وکارها قرار گرفته است. لذا، هدف این پژوهش کاربردی، شناسایی و رتبه‌‏بندی عوامل کلیدی مؤثر بر کسب ارزش مبتنی بر اقتصاد نوآوری، در شرکت‏‌های دانش‌‏بنیان فناوری اطلاعات است. روش پژوهش از نوع آمیخته است. ابتدا در بخش کیفی، براساس مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش در ایران و جهان، و همچنین مصاحبه با 12 نفر از خبرگان در حوزۀ فناوری اطلاعات، که به روش گلولۀ برفی انتخاب شدند، مهم‌‏ترین شاخص‏‌ها، با استفاده از نرم‏‌افزار MAXQDA استخراج شدند و سپس، در بخش کمی، براساس شاخص‌‏های به‌دست‌آمده از بخش کیفی، پرسش‌نامه‌‏ای طراحی شد و در اختیار 103 نفر از سیاست‏‌گذاران، ناظران و فعالان کسب‌وکار‏های حوزۀ فناوری اطلاعات قرار گرفت که به‌صورت هدفمند و در دسترس انتخاب شدند. روایی پرسش‌نامه‌ مطابق با نظر خبرگان تأیید شده است. پایایی پرسش‌نامه، تحلیل عامل‏‌های استخراج شده و نیز اعتبارسنجی مدل به‌دست آمده از مرحلۀ کیفی پژوهش، با استفاده از نرم‌افزار SMART PLS انجام شد. درنهایت، مدل نهایی پژوهش با 22 مؤلفه در 7 عامل تأیید شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که هر 7 عامل، تأثیر معناداری بر کسب ارزش مبتنی بر اقتصاد نوآوری دارند. براین‌اساس، ابعاد کسب ارزش در بالاترین رتبه قرار گرفت و منابع فناوری اطلاعات، نوآوری در فناوری اطلاعات، فناوری اطلاعات، کسب‌وکار بازار، اقتصاد نوآوری و امنیت و قوانین، به‌ترتیب، در رتبه‌‏های بعدی اهمیت قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identify and rank the key factors affecting the value acquisition based on the innovation economy in information technology knowledge-based companies

نویسندگان [English]

  • Ali Aliabadian 1
  • Abbas Khamseh 2
  • Afsaneh Zamani Moghadam 3
  • Mehrdad Hosseini Shakib 4
1 PhD Student in Technology Management, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Industrial Management, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran .
3 Associate Professor, Department of Educational Management, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Industrial Management, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran.
چکیده [English]

Today, the economy of innovation based on knowledge as an important and vital factor, has attracted the attention of businesses for value acquisition and a sustainable competitive advantage. Therefore, the aim of this research is identifying and ranking the key factors affecting the value acquisition based on the innovation economy in knowledge-based IT (information technology) companies. The study was conducted using mixed method approach. In the qualitative phase, the most important indicators were extracted using MAXQDA software based on the theoretical foundations and literature review, as well as interviews with 12 experts in the IT field, who were selected by the snowball method. Then, in the quantitative phase, a questionnaire was designed based on the indicators and given to 103 policymakers and practitioners in the knowledge-based IT companies, who were purposefully selected. The validity of the questionnaire has been confirmed according to the opinion of experts. The reliability of the questionnaire, the analysis of the extracted factors and the validation of the final research model were investigated using SMART PLS software. Finally, the final research model with 22 indices in 7 factors was confirmed. The results showed that all 7 factors have a significant impact on the value acquisition based on the innovation economy. The factor regarding dimensions of the value acquisition is in the highest rank and then the IT resources, innovation in IT, IT, business and market, the innovation economy, and security and laws are placed in the next ranks, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Innovation Economics
  • Value Acquisition
  • Knowledge Based Companies
  • Information Technology

مراجع

بندریان،رضا؛ بنیادی نایینی، علی و امیرقدسی،سیروس. (1399). «مطالعۀ تطبیقی محیط کسب‌وکار شرکت‏‌های نفتی بین‌المللی و ملی و ارائۀ پیشنهادهای سیاستی جهت ارتقای مزیت‏‌های رقابتی این شرکت‏‌ها». مطالعات حقوق انرژی، دورۀ ۶، شمارۀ ۱: 39 - 58.
بندریان، رضا. (1398). «تبیین مدل مدیریت راهبردی پژوهش و فناوری در سازمان‌های حمایت کننده از پژوهش و فناوری». مجلس و راهبرد، سال بیست‌وششم، شمارۀ ۹۷: 107 - 136.
جعفر، علیرضا؛ اکبری، مرتضی و داوری، علی. (1399). «عوامل مؤثر بر شکل گیری خوشه‌های نوآوری؛ مطالعۀ ناحیۀ نوآوری شریف». سیاست علم و فناوری، دورۀ 12، شمارۀ 1: 1 – 14.
خطیب، محمود؛ محقق نیا، محمدجواد؛ صادقی شاهدانی، مهدی و سرگلزایی، مصطفی. (1400). «شناسایی عوامل مؤثر بر سرمایه‌گذاری طرح‌‏های فناورانۀ مرحلۀ رشد شرکت‌های دانش بنیان در نظام بانکی»، فصلنامۀ مدیریت کسب‌وکار، دورۀ 13، شمارۀ 50، شمارۀ پیاپی 2: 239 – 255.
خمسه، عباس و وثوق‏‌روحانی، محمود. (1397). «ارزیابی و تحلیل ابعاد مدیریت نوآوری با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری در شرکت گلستان»، فصلنامۀ توسعۀ تکنولوژی صنعتی، شمارۀ سی و یک: 13-22.
ریزوندی، محمدامیر؛ سحابی، بهرام؛ یاوری، کاظم و مؤمنی، فرشاد. (1396). «ارزیابی انتقادی اقتصاد نئوکلاسیک در مسئلۀ گذار به اقتصاد دانش‌بنیان: رویکردی نهادی». سیاست علم و فناوری، دورۀ 9، شمارۀ 1: 17-30.
زندحسامی، حسام و بیات، نرگس. (1395). «انتخاب مدل کسب‌وکار برای شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در مراکز رشد، مدیریت توسعه و تحول، شمارۀ 26: 59-69.
سالم، علی اصغر. (1397). «ارزیابی تأثیرگذاری اقتصاد دانش‌بنیان بر رشد اقتصادی در چارچوب مدل رشد درون‏‌زای گسترش یافته». پژوهشنامۀ اقتصادی، دورۀ 18، شمارۀ 68: 187-218.
عربی، افسانه؛ چراغعلی، محمودرضا؛ شریف‏‌زاده، محمدشریف و گرجی، محمدباقر. (1400). «شناسایی و ارزیابی شاخص‌های تجاری‌سازی دانش با رویکرد بین‌الملل در شرکت‌‏های دانش‌بنیان شهر تهران». فصلنامۀ مدیریت کسب‌وکار، دورۀ 13، شمارۀ 49، شمارۀ پیاپی 1: 432 – 448.
عظیم‌‏زاده، علی؛ ثنایی‏‌پور، هادی؛ اشرفی، مجید و شجاعی، سامره. (1400). «ارائۀ مدل معادلات ساختاری توسعۀ کارآفرینی بین‌المللی در کسب‌وکارهای دانش‌بنیان». فصلنامۀ مدیریت کسب‌وکار، دورۀ 13، شمارۀ 50، شمارۀ پیاپی 2: 150 – 172.
فلیحی پیربستی، نعمت و فهیمی‌فر، فاطمه. (1389). «بررسی اثرات فناوری اطلاعات و ارتباطات و تجارت الکترونیک بر رشد اقتصادی: تلفیق روش‏‌های سیستم دینامیک و اقتصاد سنجی». اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه)، دورۀ 4، شمارۀ 11: 39-70.
فیضی، کامران؛ تقوی‏‌فرد، محمدتقی؛ رئیسی وانانی، ایمان و محمودصالحی، مهدی. (1396). «چارچوب اندازه‌گیری ارزش کسب‌وکار فناوری اطلاعات». پژوهش‌های مدیریت عمومی، دورۀ 10، شمارۀ 38: 35-62.
قاسمی، محمد؛ فقیهی، مهدی و علیزاده، پریسا. (1397). «الزامات دستیابی به اقتصاد دانش‌بنیان در سطح کلان: تحلیل چارچوب قانونی در ایران و ارائۀ توصیه‏‌های سیاستی». پژوهشنامۀ اقتصادی، دورۀ 18، شمارۀ 68: 99-152.
کارگر، هاشم و قدمی، محسن. (1398). «طراحی یک مدل بومی‌شدۀ اقتصاد نوآوری براساس ابعاد اصلی استراتژی در سازمان‏‌های دولتی ایران». دانش سرمایه‌گذاری، دورۀ 8 ، شمارۀ 29: 333-353.
کجوری، حمیدرضا؛ میرابی، حیدرضا و صفرزاده، حسین. (1400). «ارائۀ الگوی مدل خلق ارزش برای مشتریان بانک‌‏ها، در فرایند خلق مشترک ارزش برند (مورد مطالعه بانک شهر)». فصلنامۀ مدیریت کسب‌وکار، دورۀ 13، شمارۀ 49، شمارۀ پیاپی 1: 202– 226.
محمدی نصرآبادی، زهرا؛ طالب، زهرا؛ انتظاری، یعقوب و مسعودی ندوشن، عصمت. (1399). «ارائۀ الگوی ارتقای مزیت رقابتی کسب‌وکارها ازطریق آموزش عالی با رویکرد فراترکیب». مدیریت فردا، دورۀ 19، شمارۀ 63: 87 – 108.
مرادحاصل، نیلوفر؛ مزینی، امیرحسین و پاریاب، سید حسین. (1387). «اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر فضای کسب‌وکار و تسهیل تجاری». اقتصاد و تجارت نوین، دورۀ 4، شمارۀ 14: 39-63.
نوروزی، خلیل؛ علویان، مجتبی و سروی، سینا. (1399). «نقد دانشگاهی: چارچوبی برای بروز نوآوری». مدیریت نوآوری، دورۀ 9، شمارۀ 1: 1 – 22.
نیرومند، پورانداخت؛ رنجبر، محبوبه؛ اعرابی، سید محمد و حاج‌صادقی، بهناز. (1392). «ارائۀ چارچوبی برای طراحی مدل کسب‌وکار». مدیریت فناوری اطلاعات، دورۀ 5، شمارۀ 4: 267-284.
نیرومند، پوراندخت؛ زعفریان، رضا؛ قاسم‌زاده، فریدون و دلخوش‌ کسمایی، ابوالقاسم. (1391). «انتخاب مدل کسب‌وکار مناسب برای بنگاه‏‌های اقتصادی فعال در حوزۀ اینترنت همراه در ایران با استفاده از رویکرد تجزیه‌وتحلیل سلسله‌مراتبی». مدیریت فناوری اطلاعات، دورۀ 4، شمارۀ 13: 171-186.
یحیایی، مهری و حسن‌زاده، علی. (1397). «ارائۀ مدل تجاری‌سازی فناوری در شرکت‏‌های دانش‌‏بنیان حوزۀ ICT». دانش سرمایه‌گذاری، دورۀ 7، شمارۀ 26: 63-82.
Abbas, Asad, Avdic, Anders, Xiaobao, Peng, Hasan, M. Mahmudul, & Ming, Wan. (2019). University-government collaboration for the generation and commercialization of new knowledge for use in industry. Journal of Innovation & Knowledge, Volume 4, Issue 1, 23-31.
AbdEllatif, Mahmoud, Farhan, Marwa Salah, & Shehata, Naglaa Saeed. (2018). Overcoming business process reengineering obstacles using ontology-based knowledge map methodology. Future Computing and Informatics Journal, 3, 7-28.
Ablaev, Ildar. (2015). Innovation clusters in the Russian economy: economic essence, concepts, approaches. Procedia Economics and Finance, Volume 24, 3-12.
Akter, S., Fosso Wamba, S., & Dewan, S. (2017). Why PLS-SEM is suitable for complex modelling? An empirical illustration in big data analytics quality. Production Planning & Control, 28(11–12), 1011–1021.
Alhusen, Harm, Bennat, Tatjana, Bizer, Kilian, Cantner, Uwe, Horstmann, Elaine, Kalthaus, Martin, Proeger, Till, Sternberg, Rolf, & Topfer, Stefan. (2021). A New Measurement Conception for the ‘Doing-Using-Interacting’ Mode of Innovation. Research Policy, 50, 104-114.
Alshanty, Abdallah Mohammad, & Emeagwali, Okechukwu Lawrence. (2019) Market-sensing capability, knowledge creation and innovation: The moderating role of entrepreneurial-orientation. Journal of Innovation & Knowledge, Volume 4, Issue3, 171-178
American Information Technology Association, “Proceedings of the ASIST Annual Meetings”, Bulletin of the American Society for Information Science and Technology 2020.
Bajzikova, Lubica, Sajgalikova, Helena, Wojcak, Emil, & Polakova, Michaela. (2014). Dynamics of Changes Toward Knowledge-based Economy in Slovak SMEs. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume150, 637-647.
Banda, Geoffrey, Tait, Joyce, & Mittra, James. (2018). Evolution of Business Models in Regenerative Medicine: Effects of a Disruptive Innovation on the Innovation Ecosystem", Clinical Therapeutics, Volume 40, Issue7, 1084-1094.
Benitez, J., Henseler, J., Castillo, A., & Schuberth, F. (2020). How to perform and report an impactful analysis using partial least squares: Guidelines for confirmatory and explanatory IS research. Information and Management, 57(2), 103168.
Bouncken, Ricarda B., Kraus, Sascha, Roig‑Tierno, Norat. (2021). Knowledge- and innovation-based business models for future growth: digitalized business models and portfolio considerations. Review of Managerial Science, 15(2–3), 1-14.
Ciulli, Francesca, & Kolk, Ans. (2019). Incumbents and business model innovation for the sharing economy: Implications for sustainability. Journal of Cleaner Production, Volume 214, 995-1010.
Dahlander, Linus, Gann, David M., & Wallin, Martin W. (2021). How open is innovation? A retrospective and ideas forward. Research Policy, 50, 104-118.
Davenport, James H., & Crick, Tom. (2020). Integrating Formal Methods for Security in Software Security Education. Informatics in Education, 19(3), 425-454.
Delft, Stephanvon, Kortmann, Sebastian, Gelhard, Carsten, & Pisani, Niccolò. (2019). Leveraging global sources of knowledge for business model innovation, Long Range Planning, Volume52, Issue5, 101-148.
Durst, Susanne, & Zieba, Malgorzata. (2020). Knowledge risks inherent in business sustainability. Journal of Cleaner Production, 251, 119-127.
Emilia, Ingemarsdotter, Lena Kambanou, Marianna, Jamsin, Ella, Sakao, Tomohiko, & Balkenende, Ruud. (2021). Challenges and solutions in condition-based maintenance implementation - A multiple case study. Journal of Cleaner Production, 296, 120-126.
Fallah Tafti, Saeed, Jahani, Mani, & Akbari Emami, Shahnaz. (2012). Explaining Evolutionary Trend of Strategic Planning from Traditional Economy to Innovation Economy. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 58, 12, 56-65.
Fornell, C. & Larcker, D. (1981). Evaluating Structural Equation Modeling with Unobserved ariables and Measurement Error. Journal of Marking Research, Vol.18, No.1, pp.39-50.
Garipova, Ekaterina. (2015). IT-Market and a Market of Innovations in System Functional Model of Market Economy of the Republic of Tatarstan. Procedia Economics and Finance, Volume 27 , 194-198.
Gregori, Patrick, & Holzmann, Patrick. (2020). Digital sustainable entrepreneurship: A business model perspective on embedding digital technologies for social and environmental value creation. Journal of Cleaner Production, 272, 122-135.
Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., & Anderson, R. E. (2018). Multivariate Data Analysis. Retrieved from https://books.google.com/books?id=0R9ZswEACAAJ
Henseler, J., & Fassott, G. (2011). Testing moderating effects in PLS path models: An illustration of available procedures. In Hand book of partial least squares. P. 713-735, Springer Berlin Heidelberg.
Holzmann, Patrick, Breitenecker, Robert J., Schwarz, Erich J., & Gregori, Patrick. (2020). Business model design for novel technologies in nascent industries: An investigation of 3D printing service providers. Technological Forecasting & Social Change, 159, 120193.
Hsu, Tsuen-Ho, & Tang, Jia-Wei. (2020). Development of hierarchical structure and analytical model of key factors for mobile app stickiness. Journal of Innovation & Knowledge, 5, 68–79.
Iheanachor, Nkemdilim, David-West, Yinka, & Ovemeso Umukoro, Immanuel. (2021). Business model innovation at the bottom of the pyramid – A case of mobile money agents. Journal of Business Research, 127, 96-107.
Kohtamäkia, Marko, Parida, Vinit, Oghazi, Pejvak, Gebauer, Heiko, & Bainesi, Tim. (2019). Digital servitization business models in ecosystems: A theory of the firm T. Journal of Business Research, 104, 380–392.
Lacasa, Iciar Dominguez, Jindra, Björn, Radosevic, Slavo, & Shubbak, Mahmood. (2019). Paths of technology upgrading in the BRICS economies", Research Policy, Volume 48, Issue 1, February, 262-280.
Liu, Leo, Li, Weizi, R. Aljohani, Naif, D. Lytras, Miltiadis, Hassan, Saeed-Ul, & Nawaz, Raheel. (2020). A framework to evaluate the interoperability of information systems – Measuring the maturity of the business process alignment. International Journal of Information Management, Volume 54, 102-153.
Medase, Stephen Kehinde, & Abdul-Basit, Shoaib. (2020). External knowledge modes and firm-level innovation performance: Empirical evidence from sub-Saharan Africa. Journal of Innovation & Knowledge, 5, 81–95.
Min, Jae-Woong, S.Vonortas, Nicholas, & JunKim, Young. (2019). Commercialization of transferred public technologies. Technological Forecasting and Social Change, Volume138, 10-20.
Mortazavi, S.Habib, & Bahrami, Mahdi. (2012). International Conference on Leadership, Technology and Innovation Management Integrated Approach to Entrepreneurship – Knowledge based Economy: A Conceptual Model. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 41, 281-287.
Ortega, Sonia María Suárez, Cabrera, Antonia Mercedes García, & Knight, Gary Alan. (2016). Knowledge acquisition for SMEs first entering developing economies: Evidence from Senegal. European Journal of Management and Business Economics, Volume 25, Issue1, 22-35.
Pece, Andreea Maria, Simona, Olivera Ecaterina Oros, & Salisteanu, Florina. (2015). Innovation and economic growth: An empirical analysis for CEE countries. Procedia Economics and Finance, Volume 26, 461-467.
Phi Ho, Khanh Le, Ngoc guyen, Chau, Adhikari, Rajendra, P.Miles, Morgan, & Bonney, Laurie. (2019). Leveraging innovation knowledge management to create positional advantage in agricultural value chains. Journal of Innovation & Knowledge, Volume 4, Issue 2, April–June, 115-123.
Phi Ho, Khanh Le, Nguyen, Chau Ngoc, Adhikari, Rajendra, .Miles, Morgan, P& Bonney, Laurie. (2018). Exploring market orientation, innovation, and financial performance in agricultural value chains in emerging economies. Journal of Innovation & Knowledge, Volume 3, Issue 3, Pages 154-163.
Potts, Jason, & Kastelle, Tim. (2017). Economics of innovation in Australian agricultural economics and policy", Economic Analysis and Policy, Volume 54, 96-104.
Ritala, Paavo, & Stefan, Ioana. (2021).A paradox within the paradox of openness: The knowledge leveraging conundrum in open innovation. Industrial Marketing Management, 93, 281–292.
Russell, Martha, G., & Smorodinskaya Nataliya V. (2018). Leveraging complexity for ecosystemic innovation. Technological Forecasting and Social Change, volume 136, 114-131.
Sagieva, Rimma K., & Zhuparova, Aziza S. (2012). Management of Innovation Processes in Terms of Development of National Economy of Kazakhstan. Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 65, 3, 88-93.
Shujahat, Muhammad, Sousa, Maria José, Hussain, Saddam, Nawaz, Faisal, Wang, Minhong, & Umer, Muhammad. (2019). Translating the impact of knowledge management processes into knowledge-based innovation: The neglected and mediating role of knowledge-worker productivity", Journal of Business Research, Volume 94, 442-450.
Sira, Elena, Vavrek, Roman, Krav, Ivana, Vozárová, cáková, & Kotuli, Rastislav. (2020). Knowledge Economy Indicators and Their Impact on the Sustainable Competitiveness of the EU Countries. Sustainability, 12, 1-14.
Tidd, Joe, & Bessant, John R. (2018). Managing Innovation: Integrating Technological, Market and Organizational Change. 6th Edition, 1-608.
Tou,Yuji, Watanabe, Chihiro, Moriya, Kuniko, Naveed, Nasir, Vurpillat, Victor, & Neittaanmäki, Pekka.(2019).The transformation of R&D into neo open innovation- a new concept in R&D endeavor triggered by amazon. Technology in Society, Volume 58, 101-141.
Verstraeten-Jochemsen, Jacco, Keijzer, Elisabeth, Harmelen, Toon van, Kootstra, Lucinda, Kuindersma, Peter, & Koch, René. (2018). IMPACT: a tool for R&D management of circular economy innovations. Procedia CIRP, Volume 69, 769-774.
Zhao, Rongxiang, Cao, Yu Uny, Zheng, Xianrong, & Wang, Hu. (2020).The innovation economy calls for proactive growth of intellectual property by various innovation carriers – A China case. Global Transitions Proceedings, Volume 1, Issue 1, 23-31.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار