تعیین اولویت‌‌های سرمایه‌گذاری، در بخش صنعت استان آذربایجان‌شرقی، با هدف توسعۀ پایدار: کاربرد مدل‌‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه علوم اقتصادی، دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

2 کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

3 کارشناسی ارشد توسعۀ اقتصادی و برنامه‌‏ریزی، دانشکدۀ اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

گام اول برای آغاز فرایند توسعه، برنامه‌ریزی است و لازمة برنامه‌ریزی، شناخت امکانات و قابلیت‌‌های محیطی و بخشی است. به‌طوری‌که در برنامه‌ریزی رشد و توسعۀ کشور، شناخت ساختار و وضعیت مناطق، از مهم‌ترین عوامل در جهت نیل به پیشرفت است. همچنین، تخصیص منابع بودجه‌ای، به حوزه‌‌های اولویت‌دار، موجب افزایش کارایی این مخارج خواهد شد. درصورت شناخت مزیت‌‌های نـسبی مناطق در امـر اشتغال، ارزش افزوده و صادرات، ضمن ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاران، جهت برخورداری از بازده بالا، اهداف اقتصادی کلان، همچون کاهش بیکاری و افزایش درآمد‌های ارزی و به‌تبع آن، کاهش تورم را می‌توان با حداقل منابع محقق نمود. هدف این مطالعه، اولویت‌بندی زیربخش‌های صنعت استان آذربایجان‌شرقی، برای تحقق اهداف توسعۀ پایدار، با بهره‏گیری از روش‌های ویکور، تاپسیس، الکتره و ساو است. در این مطالعه، ارزش افزوده، ارزآوری، اشتغال، بهره‌وری و شدت مصرف سوخت‌های فسیلی، معیارهای توسعۀ پایدار در نظر گرفته شده است. مطابق با نتایج به‌دست‌آمده از حل مسئله، و باتوجه‌به اصول توسعۀ پایدار در استان آذربایجان‌شرقی، پنج گزینۀ اول فرصت‏های سرمایه‏گذاری در استان، تعمیر ماشین‌آلات، تولید سایر ماشین‌آلات با کاربردخاص، ساخت تجهیزات پرتودهی، الکتروپزشکی و الکترودرمانی، تولید ماشین‌آلات استخراج معدن و ساختمان و تولید مبلمان است که صنایع برگزیدۀ استان قلمداد می ‏شوند و درنتیجه پیشنهاد می‏شود که با دادن امتیازات ویژه‌، ازجمله اعطای تسهیلات، معافیت مالیاتی، مشوّق‌های اقتصادی و...، سرمایه‌گذاری‌ها به سمت این صنایع سوق داده شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investment Priorities in the Industrial Sector of East Azerbaijan Province with a view to Sustainable Development: Application of Multi-Criteria Decision-Making Models

نویسندگان [English]

  • Sakineh Sojoodi 1
  • Arezoo Asadian 2
  • Mahdi Saeid 3
1 Assistant Professor, Department of Economic Sciences, Faculty of Economics and Management, Tabriz University, Tabriz, Iran.
2 Master's degree in economic sciences, Faculty of Economics and Management, Tabriz University, Tabriz, Iran.
3 Master's degree in economic development and planning, Faculty of Economics and Management, Tabriz University, Tabriz, Iran.
چکیده [English]

The first step of the development process is planning, which in turn requires the knowledge of facilities and capabilities of the environment and the sector. In other words, in national development planning, knowing the structure and condition of regions is one of the most important factors. Correspondingly, allocating budget resources to priority areas will increase the efficiency of these expenses. The recognized relative advantages of the regions in terms of employment, added value, and exports, along with effective incentives for investors to enjoy high returns, result in the achievement of macroeconomic goals such as reduced unemployment and increased foreign exchange earnings; that in turn will reduce inflation with minimal resources. The purpose of this study is to prioritize the sub-sectors of the industry of East Azarbaijan Province to achieve the goals of sustainable development by using Vikor, Topsys, Electre, and SAV methods. Accordingly, added value, foreign exchange, employment, productivity, and intensity of consumption of fossil fuels are considered sustainable development criteria. The results show that the first five options of investment opportunities in the province are the repair of machines, production of other machines with special applications, manufacturing of radiation equipment, electromedicine, and electrotherapy. Production of mining and construction machinery and furniture production are considered as preferred industries of the province, and as a result, it is suggested to invest by giving special privileges such as granting facilities, tax exemptions, economic incentives, etc. be directed to these industries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Development
  • Investment Priority
  • Industry
  • Multi-Criteria Decision-Making
  • Four Digit ISIC Code

مراجع

ابوالحسنی، اصغر؛ نادری، مرتضی؛ اسدی، سمیه (1389). «بررسی و تعیین مزیت‌های نسبی و استعدادهای سرمایه‌گذاری در استان آذربایجان‌شرقی». پایان‏نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه پیام نور، دانشگاه پیام نور استان تهران، دانشکدۀ علوم انسانی.
اسماعیل‌پور، رضا (1392). «تحلیل و بررسی مفاهیم، ویژگی‏‌ها و فرایند توسعۀ مشارکت شهروندی الکترونیک با تأکید بر کلان‏‌شهرهای ایران». مجموعه‌مقالات پنجمین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری.
آذر، عادل؛ رجب‌زاده، علی (1381). تصمیم‌گیری کاربردی (رویکرد MADM). تهران: انتشارات نگاه دانش، صص 127-167.
باقری، اعظم؛ رضازاده، فاطمه (1394). آثار و بناهای تاریخی آذربایجان‌شرقی. انتشارات آلتین.
بخارایی‌زاده، سیدمهدی؛ شاه‌میرزا، سیامک (1393). «ارزیابی شاخص‏‌های سرمایه‏‌گذاری و سرمایه‌پذیری در کشورهای آسیای جنوب غربی، با استفاده از رویکرد تاپسیس». ششمین همایش سراسری دانشجویان کشور، دانشگاه مشهد.
تشکینی، احمد؛ حیدری، حسن (1395). «تجزیه‌وتحلیل آثار سیاست اعتباری بر سرمایه‌گذاری زیربخش‌های اقتصاد ایران». نشریۀ پژوهشنامۀ بازرگانی، پاییز 1395، شمارۀ 80.
جهانخانی، علی؛ پارسائیان، علی (1376). بورس اوراق بهادار، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دبیرخانۀ شورای عالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی (1384). «گزارش جامع عملکرد منـاطق آزاد ایران». تهران.
دوست‌صفت شهرستانی، رقیه؛ صفری‌پیردهی، الهام و مهردوست، کامران (1395). «اولویت‌بندی عوامل اقتصادی مؤثر بر سرمایه‌گذاری در صنعت گیلان، با استفاده از تکنیک TOPSIS». اوّلین کنفرانس ملی مدیریت مهندسی.
رکن‌الدین‌ افتخاری، عبدالرضا؛ وجدانی‌طهرانی، هدیه و رازینی، ابراهیم‌علی (1388). «ارزیابی و اولویت‏بندی مناطق آزاد تجاری ایران با استفاده از روش MADM». فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، پاییز 1388، شمارۀ 3.
یوداکوف، ساشا و قادری‌اسماعیلی، مریم (1399). 20 قانون برای سرمایه‌گذاری موفق: نگرش ذهنی به تجارت و سرمایه‌گذاری در بازار سهام. انتشارات آدینه.
سادات رسول، سیدعلاءالدین (1394). «سرمایه‏گذاری خارجی و توسعۀ پایدار». نشریۀ پیام دریا، مهر و آبان 1394، شمارۀ 235.
عطائی، محمد؛ کنشلو، محمد (1389). تصمیم‌گیری چندمعیاره. انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود.
فتح‌اللهی، سعید (1377). «مناطق آزاد ایران، تجربه‌ای ناکام و ضرورت بازنگری اساسی». نشریۀ فرهنگ و تعاون، سال 1377، شمارۀ 5.
گروه مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری مرکز مطالعات تکنول (1386). ملزومات رشد و توسعۀ بازار سرمایۀ ایران. مؤسسۀ کار و امور اجتماعی.
نصیری، محمد و جهانگیری، علی (1386). «بررسی و تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری صنعتی کشور با استفاده از تکنیک تاکسونومی». نشریۀ پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی، تابستان 1386، دورۀ 7، شمارۀ 25.
نصرآبادی، مریم (1389). «مفهوم توسعۀ پایدار با تأکید بر توسعۀ پایدار شهری». دومین همایش ملی شهر سالم.
نوروزی، ناصر ؛ نریمانی، مهدی (1392). «شناسایی و ارزیابی معیارهای انتخاب صنایع با فناوری برتر در پارک‏‌های فناوری کشور (مورد مطالعه: پارک فناوری شیخ بهایی اصفهان)». مجلۀ مدیریت نوآوری، بهار 1392، دورۀ 2، شمارۀ 1. 
محمدیان، بهروز (1395). «بررسی اقتصادی وتعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری صنعتی در استان لرستان (براساس کدهای ISIC سه‏رقمی)». پایان‏‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه پیام نور مرکز تهران‌غرب، دانشکدۀ مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
مهدوی عادلی، محمدحسین (1373). نقدی بر استراتژی‌های توسعۀ صنعتی. نشریۀ دانش و توسعه، سال 1373، شمارۀ 1.
رضایی، مهدی؛ حیدری، خلیل و یعقوبی، پریسا (1396). «شناسایی اولویت‌های سرمایه‌گذاری صنعتی در ایران، با تأکید بر رشد ارزش افزوده». فصلنامۀ مدلسازی اقتصادی، تابستان 1396، شمارۀ 2.
عبداله میلانی، مهنوش؛ خادم‌علیزاده، امیر و خمر، مصطفی (1393). «تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری در بخش صنعت استان سیستان و بلوچستان». پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاۀ علامه طباطبایی، دانشکدۀ اقتصاد.
نجات‌بخش، یوسف؛ رستگارپور، حامد (1395). «اولویت‌بندی زمینه‌های سرمایه‌گذاری در بخش صنعت، معدن و تجارت استان تهران، با استفاده از روش تاپسیس فازی». کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری.
عثمانی، نسرین؛ سامعی، قاسم (1396). «تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری صنعتی استان آذربایجان غربی با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP)». اقتصاد و توسعۀ منطقه‌‏ای. پاییز و زمستان 1396، شمارۀ 14.
نصراللهی، خدیجه؛ اکبری، نعمت الله و احمدی، عاطفه (1391). «تعیین اولویت‏‌های سرمایه‏‌گذاری بخش صنعت در راستای ایجاد منطقۀ آزاد تجاری در استان بوشهر». فصلنامۀ اقتصاد مقداری، زمستان 1391، دورۀ 9، شمارۀ 4.
هادیان، ابراهیم؛ وهام، رضا (1389). «تورم دائمی و تأثیر آن بر سرمایه‏‌گذاری بخش خصوصی در ایران». فصلنامۀ اقتصاد مقداری، زمستان 1389، دورۀ 7، شمارۀ 4.
هاشمی، روح الله ( 1392 ) «نقش صنعت در توسعۀ پایدار»، نشریۀ اینترنتی سیویلیکا.
هانیه، پورمهدی؛ حسین‌زاده، هدایت و یاوری، غلام‌رضا (1397). «تعیین و اولویت‌بندی موانع توسعۀ سرمایه‌گذاری در استان آذربایجان‌شرقی با استفاده از روش AHP». مجلۀ اقتصادی، بهمن و اسفند 1397، شمارۀ 11 – 12.
Agacevic, A., & Xu, M. (2020). Chinese Tourists as a Sustainable Boost to Low Seasons in Ex-Yugoslavia Destinations. Sustainability, 12(2), 449.
Askarifar, K., Motaffef, Z. & Aazaami, S. (2018). An Investment Development Framework in Iran's Seashores Using TOPSIS and Best-Worst Multi-Criteria Decision Making Methods. Decision Science Letters, 7(1), 55-64.
Akyüz, K. C., Akyüz, İ., Cavrar, Ç., Serin, H., & Cindik, H. (2004). Determining suitable investment areas using multi‐variable statistical methods: evidence from the Black Sea region in Turkey. European Planning Studies, 12(8), 1133-1144.
Benn, S., Edwards, M., & Williams, T. (2014). Organizational change for corporate sustainability. Routledge.
Diacon, S., & Ennew, C. (2001). Consumer perceptions of financial risk. The Geneva Papers on Risk and Insurance. Issues and Practice, 26(3), 389-409.
Do Carmo Silva, M., Costa, H. G., & Gomes, C. F. S. (2020). Multicriteria decision choices for investment in innovative upper-middle income countries. Innovation & Management Review.
Dožić, S. (2019). Multi-criteria decision making methods: Application in the aviation industry. Journal of Air Transport Management, 79, 101683.
Fakhrehosseini, S. F., & Kaviani, M. (2017). Determine the priority of industrial investment in conditions of risk and uncertainty: the case study Mazandaran province. Journal of Applied Research on Industrial Engineering, 4(1), 49-58.Finance, Volume 27, Pages 556–566
Gatto, F., Daniotti, S., & Re, I. (2021). Driving green investments by measuring innovation impacts. Multi-Criteria Decision Analysis for regional bioeconomy growth. Sustainability, 13(21), 11709.
Jin, H., Qian, X., Chin, T., & Zhang, H. (2020). A global assessment of sustainable development based on modification of the human development index via the entropy method. Sustainability, 12(8), 3251.
Krueger, A. O. (1984). Trade policies in developing countries. Handbook of international economics, 1, 519-569.
Kobilov, A. (2020). A Multi-Criteria Decision-Making Model for Evaluating Priorities for Foreign Direct Investment in Kashkadarya Region. Архив научных исследований.
Marsh, K., Dolan, P., Kempster, J., & Lugon, M. (2013). Prioritizing investments in public health: a multi-criteria decision analysis. Journal of public health, 35(3), 460-466.
McGaughey, S. E. (1969). Investment criteria for the evaluation and planning of public investment in water resource development projects: Peru. Iowa State University.
Mirzadeh, A., Pad, M. H., Salarzehi, H., & Abtin, A. (2014). Identification and Prioritizing the Investment Opportunities in Chabahar Free Zone using Analytical Hierarchy. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 4(11), 2222-6990.
Herciu, M., & Ogrean, C. (2015). Wealth, competitiveness, and intellectual capital–sources for economic development. Procedia Economics and Finance, 27, 556-566.
Nayyar, A., & Kumar, A. (Eds.). (2020). A Roadmap to Industry 4.0: Smart Production, Sharp Business and Sustainable Development (pp. 1-21). Berlin: Springer.
Nkonya, E., Mirzabaev, A., & Von Braun, J. (2016). Economics of Land Degradation and Improvement–A Global Assessment for Sustainable Development (p. 686). Springer Nature.
Polak, J. (1943). Balance of payments problems of countries reconstructing with the help of foreign loans. The Quarterly Journal of Economics, 57(2), 208-240.
Rezaee, M., Heidari, K., & Yaghobi, P. (2017). Identification of Industrial Investment Priorities in Iran with Emphasis on Value-Added Growth. Economic Modeling, 11(38), 111-135.
Sorrell, S. (2010). Energy, economic growth and environmental sustainability: Five propositions. Sustainability, 2(6), 1784-1809.
Weaver, P., Jansen, L., Van Grootveld, G., Van Spiegel, E., & Vergragt, P. (2017). Sustainable Technology Development. Routledge..
Zhong, J., Hu, X., Yüksel, S., Dinçer, H., & Ubay, G. G. (2020). Analyzing the investments strategies for renewable energies based on multi-criteria decision model. IEEE Access, 8, 118818-118840.
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار