طراحی مدل راهبردی برای مدیریت هوشمند زنجیرۀ تأمین محصولات اساسیِ کشاورزی، با هدف بهبود فرایند برنامه‌‏ریزی از مزرعه تا بازار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، زنجان، ایران.

2 استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، زنجان، ایران.

چکیده

ایجاد تعادل در عرضه و تقاضا، جلوگیری از التهاب بازار، ارتقای کارایی و بهره‌‏وری تولید، شفافیت، قابلیت ردیابی شبکه‏‌های توزیع محصولات کشاورزی راهبردی و تحقق بسیاری از پیامدهای مثبت خُرد و کلان، در گرو مدیریت هوشمندانۀ زنجیرۀ تأمین محصولات کشاورزی است. بنابراین، هدف این پژوهش کاربردی، طراحی مدل مدیریت هوشمند زنجیرۀ تأمین کسب‌وکارهای کشاورزی در نظر گرفته شد. دراین‌راستا، پس از مطالعات کتابخانه‏‌ای، در گام نخست، مطالعات میدانی، ازطریق مصاحبۀ عمیق با 33 نفر از خبرگان بخش‏‌های دولتی و خصوصیِ فعال در زنجیرۀ تأمین محصولات کشاورزی انجام گرفت که به‌‏روش نمونه‌گیری نظری و غیراحتمالی هدفمند انتخاب شده بودند. به‌منظور تحلیل داده‌‏ها از روش کیفی داده‏‌بنیاد و کدگذاری استفاده شد. براساس یافته‏‌های بخش اول، 1556 کد باز، 75 کد محوری و 9 کُد انتخابی، شامل عوامل اقتصادی و مالی، بازاریابی و فروش، تولیدی و عملیاتی، نهادی، زیرساختی و لجستیکی، ارتباطی و اطلاعاتی، فناورانه، اقلیمی، زیست‌محیطی و بیولوژیکی و سیاسی شناسایی شد و به‌روش تحلیل کیفی و با نرم‌‏افزار مکس‌‏کیودا نسخۀ 2020، عوامل مؤثر طبقه‏‌بندی گردید. سپس، مدل پارادایمی پژوهش، مبتنی بر هفت عامل اصلی (شامل 46 عامل فرعی)، هشت راهبرد تأمین (شامل 34 اقدام راهبردی) و 23 پیامد مالی و غیرمالی، در راستای تحقق مدیریت هوشمند زنجیرۀ تأمین و بهبود فرایندهای برنامه‏‌ریزی از مزرعه تا بازار، طراحی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Strategic Model for the Intelligent Management of Supply Chain of Basic Agricultural Products with the Aim of Improving the Planning Process from Farm to Market

نویسندگان [English]

  • Sahar Asadzadeh Manjili 1
  • Firouzeh Hajaliakbari 2
  • Nabiollah Mohamadi 2
1 Ph.D. student of Business Management, Department of Business Management, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Zanjan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Business Management, Islamic Azad University, Zanjan Branch, Zanjan, Iran
چکیده [English]

Balancing supply and demand, mitigating market tumult, improving production efficiency and productivity, transparency, and traceability of strategic agricultural distribution networks depend on intelligent management of the agricultural supply chain. For that reason, the purpose of this applied research was to design a model of intelligent management of the supply chain of agricultural businesses. In this regard, after library studies, in the first step, field studies were conducted through in-depth interviews with 33 experts from the public and private sectors active in the agricultural supply chain, who were selected by theoretical and non-probabilistic sampling. To analyze the data, qualitative data-based and coding methods were used. The validity and reliability of qualitative data collection tools were confirmed and based on the research findings, 1556 open codes, 75 core codes, and 9 selected codes including economic and financial factors, marketing and sales, production and operation, institutional, infrastructure, and logistics, communication and information, technological, climatic, environmental, biological and political were identified; accordingly, the effective factors were classified by qualitative analysis using Maxqda2020 software. Then, the research paradigm model was designed based on 7 main factors (46 sub-factors), 8 supply chain strategies (34 strategic actions), and 23 financial and non-financial consequences to achieve intelligent supply chain management.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intelligent SCM
  • Agri Supply Chain
  • SC Strategies
  • Basic Agricultural Products

مراجع

بنی‌اسد، رضا و باقری، مهدی. (1397). «طراحی مدل کسب‌وکار توزیع محصولات کشاورزی؛ موردِمطالعه: میوه، سبزی و صیفی‌جات براساس چهارچوب DSRM». چشم‌‏انداز مدیریت بازرگانی، 17(35): 119-138.
حاج‏‌علی‌‏اکبری، فیروزه؛ اسدزاده‌منجیلی، سحر؛ طالقانی، محمد و مهدی‌‏زاده، مهران. (1399). «توسعۀ زنجیرۀ ارزش محصولات کشاورزی صادرات‏‌محور، در راستای تحولات جهانی، مبتنی بر سیاست‏‌های اقتصاد مقاومتی». فصلنامۀ پژوهش‏‌های روابط بین‏‌الملل، 10(4):241-268.
خدابخشی، محمد و نعمتی، مریم. (1399). «شناسایی و رتبه‌‏بندی چالش‏‌های پیشِ‌روی زنجیرۀ تأمین زعفران و ارائۀ راه‏‌حل‏‌های پیشنهادی». نشریۀ علمی اندیشۀ آماد، 19(19): 179-210.
رجب‏‌زاده، محسن؛ الهی، شعبان؛ حسن‏‌زاده، علیرضا و مهرآیین، محمد. (1400). «نگاشت عوامل مؤثر بر به‌کارگیری اینترنت اشیا در بخش ذخیره‌سازیِ زنجیرۀ تأمین گندم». مطالعات مدیریت صنعتی، 19(60): 121-143.
رجبی‌‏پورمیبدی، علیرضا؛ مفتح‌زاده، الهام؛ کیانی، مهرداد و زمزم، فاطمه. (1400). «طراحی الگوی عوامل مؤثر بر استقرار مدیریت زنجیرة تأمین سبز، براساس رویکرد فراترکیب و تحلیل و توسعۀ گزینه‌های استراتژیک (سودا)». مدیریت بهره‌‏وری، 15(1):265-293.
زارعی، مجید؛ مطیعی، ناصر و کلانتری، خلیل (1398). «شناسایی و تحلیل مؤلفه‌‏‏های بازدارندة توسعة زنجیرة تأمین محصول سیب ‌زمینی در استان همدان، از دیدگاه تولیدکنندگان». اقتصاد کشاورزی و توسعه، 27(107): 235-255.
سپاهیان، عبدالماجد؛ حسینی، سیّدمهدی و دادرس‌مقدم، امیر. (1400). «عوامل مؤثر بر شبکۀ زنجیرۀ تأمین (بازار) محصولات موز و انبه، در نواحی روستایی استان سیستان‌وبلوچستان». اقتصاد فضا و توسعۀ روستایی، 10(36): 23-48.
سلیمانی‌تکلیمی، سیّده‌مریم؛ عبدالله‌‏زاده، غلامحسین و شریف‌‏زاده، محمدشریف. (1398). «برنامه‌ریزی راهبردی توسعۀ زنجیرۀ عرضۀ زیتون در شهرستان رودبار، استان گیلان». راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی، 6(12): 98-111.
سیفی‌شجاعی، حمیده (1395). «ارزیابی عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد مدیریت زنجیرۀ تأمین، با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی در صنایع غذایی». دوفصلنامۀ مدیریت زنجیرۀ ارزش، 1(2): 1-16.
شاه‌‏بندرزاده، حمید؛ شفیعی، فهیمه و جمالی، غلامرضا. (1392). «رویکردی تحلیلی در شناسایی عوامل مؤثر بر ریسک زنجیرۀ تأمین در صنایع لبنیات کشور». نشریۀ علمی مدیریت زنجیرۀ تأمین، 15(42): 42-53.
قاسمی، احمدرضا؛ رعیت‌پیشه، محمدعلی؛ حدادی، احد و رعیت پیشه، سعید. (1396). «شناسایی و اولویت‌بندی شاخص‌های دخیل در پایداری زنجیرۀ تأمین مواد غذایی». فصلنامۀ علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 19(4): 369-382.
قدس‌علوی، سیّده آنوشا؛ دیده‏‌خانی، حسین و شریف‌زاده، محمدشریف. (1398). «ارائۀ مدل مفهومی زنجیرۀ تأمین کارآفرینانه، با تأکید بر فناوری در صنایع لبنی - رویکرد دلفی فازی». تحقیقات اقتصاد و توسعۀ کشاورزی ایران، 50(4): 803-817.
میری، مرضیه؛ شریف‌‏زاده، محمدشریف؛ عبدالله‏زاده، غلامحسین و عبادری‌سروستانی، احمد. (1396). «بررسی زنجیرۀ تأمین در بخش کشاورزی (مطالعۀ موردی: تولید و پرورش توت‌فرنگی در شهرستان رامیان، استان گلستان)». نشریۀ کارآفرینی در کشاورزی، 4(3): 89-104.
نظری‌گوران، آناهیتا؛ مجاوریان، سیّدمجتبی و پیشوایی، میرسامان. (1399). «طراحی زنجیرۀ تأمین حلقۀ بستۀ سبز برای تولید محصول زیتون، تحت شرایط ریسک. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 28(111): 31-63.
 
Alkahtani, M., Khalid, Q.S., Jalees, M., Omair, M., Hussain, G. and Pruncu, C.I., (2020). E-Agricultural Supply Chain Management Coupled with Blockchain Effect and Cooperative Strategies. Sustainability, 13(816): 1-29.
Asadzadeh Manjili, S., Hajialiakbari, F. and Mohamadi, N. (2022).Designing a Model for Intelligent Management of Agri-Businesses Supply Chain. International Journal of Agricultural Management and Development (IJAMAD), In Press.
Chitrakara B., Zhang, M. and Bhandari, B., (2021). Improvement strategies of food supply chain through novel food processing technologies during COVID-19. Food Control, 125(1): 1-10.
Chojar, A. K., (2009). Factors Aff ecting Supply Chain Management in Agribusiness: A Review of Key Concepts. BANWA, 6(1): 14–26.
Dwivedi, A., J. A., Prajapati, D., Sreenu, N. and Pratap, S., (2020). Meta-heuristic algorithms for solving the sustainable agro-food grain supply chain network design problem. Modern Supply Chain Research and Applications, 2(3): 161-177.
Ganeshkumar, C., Pachayappan, M. and Madanmohan, G., (2017). Agri-food Supply Chain Management: Literature Review. Intelligent Information Management, 9(1): 68-96.
Gazi, M. A..(2020). Supply Chain Management for Agro Products in Bangladesh; Logistics Support for Capturing Market by Ensuring Balanced Distribution. International Journal of Management, Accounting and Economics, 7(6): 277-297.
Ghazinoori, S., Olfat, L., Bamdad Soofi, J. and Ahadi, R., (2020).Investigating the Organic Agricultural Products Supply Chain in Iran. International Journal of Agricultural Management and Development, 10(1): 71-85.
Goldkuhl, G. and Cronholm, S., (2010). Adding Theoretical Grounding to Grounded Theory: Toward Multi-Grounded Theory. International Journal of Qualitative Methods, 9(2): 187-205.
Hamprecht, J., Corsten, D., Noll, M. and Meier, E., (2005).Controlling the sustainability of food supply chains. Supply Chain Management, 10(1): 7-10.
Kumar, A., Singh, R.K. and Modgil, S., (2020). Exploring the relationship between ICT, SCM practices and organizational performance in agri-food supply chain. Benchmarking: An International Journal, 27(3): 1003-1041.
KumarMangla, S., Luthra, S., Rich, N., Kumar, D., Rana, N. P. and Dwivedi, Y. K., (2018). Enablers to implement sustainable initiatives in agri-food supply chains. International Journal of Production Economics, 20(3): 379-393.
Makinde, O. Mowandi, T., Munyai, T. and Ayomoh, M. (2020).Performance evaluation of the supply chain system of a food product manufacturing system using a questionnaire-based approach. Procedia Manufacturing, 43(1): 751-757.
Mirabelli, G. and Solina, V., (2020). Blockchain and agricultural supply chains traceability: research trends and future challenges. Procedia Manufacturing (International Conference on Industry 4.0 and Smart Manufacturing (ISM 2019), 42(1): 414–421.
Saetta, S. and Caldarelli, V., (2020).How to increase the sustainability of the agri-food supply chain through innovations in 4.0 perspective: a first case study analysis. Procedia Manufacturing, 42(1): 333-336.
Salehi, R., Asaadi. M.A.,Rahimi, M.H. and Mehrabi, A., (2021). The information technology barriers in supply chain of sugarcane in Khuzestan province, Iran: A combined ANP-DEMATEL approach. Information Processing in Agriculture, 8(3): 458-468.
Schnieder, D. G.,Curado, C. and Khalajhedayat, M., (2020).Supply chain digitisation trends: An integration of knowledge management. International Journal of Production Economics, 220(1): 1-11.
Sharma, R., Shishodia, A., Kamble, S., Gunasekaran, A. and Belhadi, A., (2020). Agriculture supply chain risks and COVID-19: mitigation strategies and implications for the practitioners. International Journal of Logistics Research and Applications, DOI: 10.1080/13675567.2020.1830049.
Weerabahu, W.M.S.K. and Nanayakkara, L.D.J.F., (2019). A Best Practice Reference Model for Agricultural Supply Chain for Rice. Proceedings of the International Conference on Industrial Engineering and Operations Management Bangkok, Thailand, March 5-7, 2019- IEOM Society International, 865-875.
Wei, X, Prybutok, V. and Sauser, B., (2021). Review of supply chain management within project management. Project Leadership and Society, 13(2): 1-12.
Yang, Y., Pham, M.H., Yang, B., Sun, J.W. and Tran, P.N.T., (2021).Improving vegetable supply chain collaboration: a case study in Vietnam. Supply Chain Management, 27(1): 54-65.
Zecca, F. and Rastorgueva, N., (2014). Supply Chain Management and Sustainability in Agri-Food System: Italian Evidence. Journal of Nutritional Ecology and Food Research, 2(1): 20–28.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار