مسئله شناسی توسعه دانش‌بنیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

چکیده

این تحقیق باهدف شناسایی مؤلفه‌های توسعه دانش‌­بنیان جهت طراحی الگو با استفاده از روش تحقیق کیفی با رویکرد «تحلیل مضمون یا تم» انجام‌شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل: اساتید، کارشناسان و مطلعین نسبت به موضوع تحقیق می­‌باشند. حجم نمونه با استفاده از نمونه‌­گیری قضاوتی (هدفمند) به تعداد 84 نفر انتخاب شدند. داده‌­ها پس از گردآوری، با استفاده از روش «اشتراوس و کوربین» کدگذاری و تحلیل شدند. یافته­­‌ها نشان داد: تعداد کدهای استخراج شده اولیه 3596 بودند که در مرحله بعدی به 102 کد تبدیل و در مرحله کدگذاری ثانویه (محوری) به 24 کد فرعی تبدیل شدند که در مرحله کدگذاری گزینشی این تعداد به 5 کد اصلی تبدیل شدند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که تعداد پنج مقوله یا تم اصلی برای توسعه دانش­‌بنیان استخراج شد که عبارت‌اند از: 1. مقوله سیاست‌گذاری دانش و فناوری با شش مؤلفه؛ 2. مقوله عوامل اقتصادی با سه مؤلفه؛ 3. مقوله مدیریت توسعه هوشمند با هشت مؤلفه؛ 4. مقوله عوامل فرهنگی و اجتماعی با سه مؤلفه و 5. مقوله عوامل سیاسی با چهار مؤلفه.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Problem of Knowledge-Based Development

نویسندگان [English]

  • Karim Hanafi Niri 1
  • Robabeh Pourjabali 2
  • Mahboube Babaei 2
1 PhD student in Sociology, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Sociology, Zanjan Branch, Islamic Azad University, Zanjan, Iran.
چکیده [English]

This research has been conducted with the aim of identifying the components of knowledge-based development for model design using qualitative research method with the "content analysis or theme" approach. The statistical population of this research are experts who are knowledgeable about the research topic. The sample size was selected using judgmental (targeted) sampling of 84 people. After collecting the data, they were coded and analyzed by using the "Strauss and Corbin" method. The findings contained: the number of initially extracted codes were 3596, which were converted into 102 codes in the next stage and 24 secondary codes in the secondary (central) coding stage, which were converted into 5 main codes in the selective coding stage. The results of this research indicate that five main categories or themes for the development of knowledge base, which are as follows: 1. Knowledge and technology policy category with six components.2. The category of economic factors with three components ,   3. Intelligent development management category with eight components, 4. The category of cultural and social factors with three components and 5. The category of political factors with four components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Knowledge-based Development
  • Knowledge and Technology Policy
  • Economic Factors
  • Intelligent Development Management
  • Cultural/Social/Political Factors

مراجع

ابراهیمی، یزدان (1397). «اقتصاد باز و توسعه دانش‌­بنیان». ارایه‌­شده در مجموعه: محورهای توسعه دانش­‌بنیان: چارچوب مفهومی و داده­های ایران. تهران: موسسه پژوهش و برنامه‌­ریزی آموزش عالی.
اسدی، رحیم و رزقی­‌شیرسوار، هادی (1398). «ارائه مدل توسعه شرکت‌­های دانش‌­بنیان درجهت توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر تهران)». فصلنامه علمی- پژوهشی جغرافیا (برنامه‌­ریزی منطقه‌­‎‌ای). سال نهم. شماره 2 (بهار 1398). صص.: 599-614.
اشتری، حسن و پرهیز، فرهاد (1399). شهر دانش­‌محور. تهران: تیسا.
انتظاری، یعقوب (1397). «چارچوب مفهومی توسعه دانش‌­بنیان». ارایه­‌شده در مجموعه: محورهای توسعه دانش‌­بنیان: چارچوب مفهومی و داده­‌های ایران. تهران: موسسه پژوهش و برنامه­‌ریزی آموزش عالی.
انتظاری، یعقوب و محجوب، حسن (1392). «تحلیل توسعه اقتصاد دانش ایران بر اساس بند چشم‌­انداز 1404». راهبرد فرهنگ. سال ششم. شماره 24 (زمستان 1392). صص.: 65- 97.
بهزادپور، الناز؛ فرزادبهتاش، محمدرضا و سعیده­زرآبادی، زهراسادات (1400). «تبیین مدل مفهومی توسعه شهری دانش‌­بنیان مبتنی بر رویکرد مدل­سازی ساختاری تفسیری موردپژوهی: کلان­شهر تهران». فصلنامه شهر پایدار. دوره 4. شماره 2 (تابستان 1400). صص.: 73-90.
پورجباری­‌خامنه، امیرحسین (1398). تجاری­سازی شرکت­‌های دانش‌­بنیان. تهران: انتشارات صالحیان.
حاجتی، امید و دیگران (1398). امکان‌­سنجی و برنامه راهبردی شهر هوشمند اهواز. اهواز: سازمان مدیریت و برنامه‌­ریزی استان خوزستان. 8 جلد.
حسینی، شمس‌­الدین و چهارمحالی‌­بیغش، اکبر (1384). «اقتصاد دانش و شکاف توسعه در ایران». فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین. شماره 1. (تابستان 1384). صص.: 55- 82.
حمیدی­زاده، محمدرضا (1398). توسعه نوین اقتصادی و اجتماعی دانش‌­بنیان. تهران: ترمه.
داداش­پور، هاشم و یوسفی، زاهد (1395). «مقایسه تطبیقی جایگاه مناطق کشور برمبنای توسعه دانش‌­محور». فصلنامه برنامه­‌ریزی منطقه‌­ای. سال 6. شماره پیاپی 23 (پاییز 1395). صص.: 15- 30.
شعبانی، احمد و عبدالملکی، حجت­‌الله (1390). «توسعه اقتصادى دانش پایه؛ مبناى نظرى، تجربیات و الزامات سیاست‌­گذارى (مقایسه تطبیقى ایران و کشورهاى پیشرو)». فصلنامه علمی- پژوهشی برنامه‌­ریزی و بودجه. سال شانزدهم. شماره 1 (بهار 1390). صص.: 97- 127.
شیری، حامد (1391). «بررسی جامعه‌شناختی همگرایی دانشگاه تهران با شاخص‌های دانشگاه در جامعه‌ دانش‌محور (تحلیل کیفی دیدگاه دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه تهران)». رساله دکترای رشته جامعه‌­شناسی گرایش اقتصاد و توسعه. استاد راهنما مهدی ادیبی و علی ربانی. استاد مشاور آریا الستی. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
صادق‌­زاده‌وایقان، علی؛ حسن­زاده، محمد و نجفقلی‌­نژادورجوی، اعظم (1400). اطلاعات و جریان اطلاعات در سازمان‌ها. تهران: نشر کتاب‌دار.
صالحی، محمدجواد؛ انتظاری، یعقوب و مهرپرور، مژگان (1397). «نقش سرمایه انسانی در توسعه دانش‌­بنیان». ارایه­‌شده در مجموعه: محورهای توسعه دانش­‌بنیان: چارچوب مفهومی و داده­‌های ایران. تهران: موسسه پژوهش و برنامه‌­ریزی آموزش عالی.
عابدینی، اصغر و دیگران (1399). «امکان­‌سنجی اجرای شهر دانش‌­بنیان در کلان­شهر تبریز با رویکرد توسعه مبتنی بر دانش». مطالعات ساختار و کارکرد شهری. سال هفتم. شماره 24 (پاییز 1399).: صص.: 155-157.
علی‌­اکبری، اسماعیل (1399). «تحلیل ساختاری پیشران­‌های توسعه شهری دانش‌­بنیان مطالعه موردی: کلانشهر تهران». فصلنامه علمی پژوهش و برنامه‌­ریزی شهری. سال 11. شماره پیاپی 42 (پاییز 1399). صص.: 1- 20.
علی­نژاد، زهرا (1400). «برنامه‌­ریزی توسعه دانش‌­بنیان در استان کرمانشاه». رساله دکترای اقتصاد. استاد راهنما سیدمحمد باقرنجفی. استادان مشاور جمال فتح­‌اللهی و نادر زالی. کرمانشاه: دانشگاه رازی.
فتحیان، محمد و مهدوی­نور، حاتم (1396). مبانی و مدیریت فناوری اطلاعات. تهران، دانشگاه علم و صنعت ایران.
فراستخواه، مسعود (1397). «ابعاد فرهنگی و اجتماعی «توسعه دانش­بنیان». ارایه‌­شده در مجموعه: محورهای توسعه دانش­‌بنیان: چارچوب مفهومی و داده‌­های ایران. تهران: موسسه پژوهش و برنامه‌­ریزی آموزش عالی.
فقیه­‌سبزواری، علی (1395). «ارائه الگوی پیشنهادی توسعه دانش‌­محور شهر مشهد با رهیافت گردشگری». پایان‌­نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت امور شهری. استاد راهنما محمد اجزاءشکوهی. استاد مشاورامیدعلی خوارزمی. مشهد: دانشگاه فردوسی.
فیروزی، محمدعلی و دیگران (1398). «تحلیل مؤلفه‌های تبیین‌­کننده حکمروایی شهری دانش‌­بنیان (مطالعه‌­ای در کلان­شهر تبریز)». پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌­ریزی شهری. دوره 7. شماره 3 (پاییز 1398). صص.: 471-489.
کریمی، جعفر و جمالی­‌نژاد، مهدی (1390). «شاخص‌­های توسعه جامعه دانش‌­محور در شهر اصفهان». ارائه شده در: دومین همایش ملی مدیریت پژوهش و فناوری، تهران.
گوپتا، ‏‫جاتیندر ان. دی و شارما، ‏‫سوشیل کی. (1395). خلق سازمان‌های دانش‌­محور. مترجمان عباس منوریان، اصغر محمدی‌فاتح و فضل‌الله زارعپور‌نصیرآبادی. تهران: سازمان مدیریت صنعتی.
ل‍ف‍ت­­وی‍چ‌، آدری‍ان‌ (1399). دموکراسی و توسعه. ترجمه احمد علیقلیان و افشین خاکباز. تهران: طراح نو.
محسنی، منوچهر (1398). جامعه‌­شناسی جامعه اطلاعاتی. تهران: نشر دیدار.
محمودپور، بختیار (1393). تجاری­‌سازی تحقیق باتاکید بر حوزه علوم انسانی. تهران: موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران.
نادری، ابوالقاسم (1397). «استلزامات توسعه دانش‌­بنیان در ایران». ارایه­‌شده در مجموعه: محورهای توسعه دانش‌­بنیان: چارچوب مفهومی و داده­‌های ایران. تهران: موسسه پژوهش و برنامه‌­ریزی آموزش عالی.
نامداریان، لیلا؛ نعیمی‌­صدیق، علی و ساجدی­نژاد، آرمان (1397). تجاری­‌سازی نتایج پژوهش: الگوها، سازوکارها و راهبردها. تهران: پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران: چاپار.
نشاط، نرگس (1400). «جامعه اطلاعاتی». ارایه‌­شده در دایره­‌المعارف کتابداری و اطلاع‌­رسانی (آنلاین). ذیل کلمه «جامعه اطلاعاتی». تاریخ بازیابی 24/ 03/ 1400. قابل بازیابی در آدرس: http://portal.nlai.ir/
نظرپور، محمدنقی (1398). ارزش‌­ها و توسعه بررسی موردی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران: نشر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
Ayman Mohammed, M. & Khaled Youssef, M. (2016). “An Approach for Promoting Urban and Architectural Potentials for Supporting Knowledge Economy, Case Study: Brisbane”. Urban Planning and Architecture Design for Sustainable Development. Vol. 216 (2). Pp.: 20-29.
Boyatzis, R. (2008). Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development. London‏‫: SAGE Publications.
Braun, V. & Clarke, V. (2008). "Using Thematic Analysis in Psychology". Qualitative Research in Psychology. Vol. 3 (2). Pp.: 77- 101.
Chang, D.L.; Sabatini-Marques, J. & da Costa, E. (2018). “Knowledge based, smart and sustainable cities: a provocation for a conceptual framework”. Journal of Open Innovation. Vol. 4 (5). Pp.:1-17.
Chang Lee, K.; Lee, S. & kang, I.W. (2005). "KMPI: measuring knowledge management performance. information & management". Information & Management. Vol. 42 (3). Pp.: 469-482.
Edvinsson, L. (2006). "Aspects on the city as a Knowledge Tool". journal of knowledge management. Vol. 10 (5). Pp.: 45- 56.
Elenaa, C. (2015). “The Making of Knowledge Cities in Romania”. Procedia Economics and Finance. Vol. 32. Pp.: 534- 541.
Ergazakis, K. & etal (2006). "A Unified Methodological approach for the development of knowledge cities". Journal of Knowledge management. Vol. 10 (5). Pp.: 65- 78.
Gabe, T & etal (2012). "Knowledge in cities". Urban Studies. (49) 6. Pp.: 1179–1200.
Hansen, H.F. (2014). "Organization of evidence-based knowledge production: Evidence hierarchies and evidence typologies". Scandinavia Journals of Public Health. Vol. 42 (13). Pp.: 11- 17.
Khosrow Pour, M. (2017). Encyclopedia of Information Science and Technology. Fourth Edition. Hershey. PA. Information Science Reference. Vol. 10.
Martina, K.; Hana, U. & Fejfar, J. (2012). "Identification of Managerial Competencies in Knowledge-Based Organizations". Journal of Competitiveness. Vol. 4 (1). Pp.: 129- 142.
Rafieian, M. & Mortazavi, M. (2016). "The Importance of Urban Knowledge and Knowledge City Development in Knowledge Based Economy". First International Conference on Urban Economics (with Resistance Economics Approach, Action and Practice), May 2016.
Sarimin, M. & Yigitcanlar, T. (2012) “Towards a Comprehensive and Integrated Knowledge-Based Urban Development Model: Status Quo and Directions”. International Journal of Knowledge-Based Development, Inderscience Enterprises Ltd. Vol. 3 (2). Pp.: 175-192.
Tan, Y. & et al (2008). "The Making of Knowledge Cities: Melbourne’s Knowledge-Based Urban Development Experience”. Cities. Vol. 25 (5). Pp.: 63-72.
Vadra, R. (2012). "Knowledge-Based Development and Knowledge-Based Economy - A Case Study of Dubai". Int. J. of Arab Culture, Management and Sustainable Development. Vol. 2 (2/3). Pp.: 121- 130.
Wilson, E.J. (2004). "Forms and Dynamics of Leadership for a Knowledge Society: The Quad". Political Science. Available: http://citeseerx.ist.psu.edu/
Yigitcanlar, T. (2014). “Position Paper: Benchmarking the Performance of Global and Emerging Knowledge Cities”. Expert Systems with Applications. Vol. 41 (10). Pp.: 4680-4690.
- Yigitcanlar, T., Inkinen, T. & Makkonen, T. (2015). "Does size matter? Knowledge-based development of second-order city-regions in Finland". disP-The Planning Review. 51(3), 62–77.
Zack, M.H. (2003). "What is a Knowledge-Based Organization?". Organizational Learning & Knowledge. 5th International Conference. Pp.: 1-7.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار